Kerstmis 2007. Aan de oostkant van de Noordzee wordt om 13.00 uur plaatselijke tijd in Nederland de kersttoespraak van koningin Beatrix (1938-) via radio en televisie uitgezonden. Aan de westkant van de Noordzee wordt de toespraak van koningin Elizabeth II (1926-) om 19.50 plaatselijke tijd uitgezonden. Er zijn overeenkomsten en ook verschillen.
Als het tijdstip van uitzending is gekozen om zoveel mogelijk mensen de gelegenheid te geven de uitzending direct te bekijken, moet je ook iets van de indeling van de kerstdag weten. Rond 13.00 zullen in Nederland de meesten van diegenen die een kerkdienst bijwonen, alweer thuis zijn. Voor Engeland kan ik geen echt goede verklaring voor het tijdstip van uitzending geven. Ik zou ernaar kunnen raden, maar ik heb geen onderzoek gedaan, dus ik laat deze vraag maar onbeantwoord. Evenmin weet ik of de toespraak van de Britse koningin, net als bij ons, ieder jaar op hetzelfde tijdstip wordt uitgezonden.
Beide toespraken worden niet live uitgezonden. Koningin Beatrix houdt haar toespraak zittend achter een tafel. Door het raam zie je een kerstboom en berijpt landschap; op eerste kerstdag dooit het en is nergens meer rijp te zien. De kleding van de vorstin is keurig, bescheiden beige/grijs, geen hoed, niet bijzonder veel sieraden.
De toespraak wordt voorafgegaan door psalm 84, gespeeld door een muziekkorps van het Leger des Heils. Na de toespraak weerklinkt de gospel: Swing low, sweet chariot.
Aan het begin van de toespraak wordt verwezen naar de geboorte van Jezus. Verder komen aan de orde: de democratie, tolerantie, ook als cultureel erfgoed, het gevaar van polarisatie en de verplichting voor alle inwoners van dit land de hier van kracht zijnde wetten te aanvaarden. * Ter afsluiting volgt de wens voor een gezegend kerstfeest. Het taalgebruik is begrijpelijk, de uitspraak "erg netjes".
De toespraak van de Britse vorstin heeft meer het karakter van een presentatie. De uitzending begint met de aanvang van haar toespraak van vijftig jaar geleden en sluit af met het einde daarvan. Tussendoor worden beelden uitgezonden die betrekking hebben op de onderwerpen die in de toespraak worden aangesneden. De Britse vorstin spreekt haar toespraak staand uit. De kleding is keurig (geel/beige) en bescheiden, zonder uitbundige sieraden.
Ook in deze toespraak wordt in het begin de geboorte van Jezus genoemd. Verder vraagt de vorstin aandacht voor de misdeelden in de maatschappij en de soldaten die in Irak en Afghanistan zijn gesneuveld. Ook blikt zij terug op de veranderingen die in de laatste vijftig jaar hebben plaats gevonden. Na de wens voor "gezegend kerstfeest" wordt de uitzending afgesloten met het volkslied. **
Ook hier is het taalgebruik begrijpelijk. De uitspraak ervaar ik niet als overdreven upper class. Als extra service is er steeds een doventolk in beeld die de teksten van de koningin, de tussenbeelden en ook het volkslied, weergeeft in gebarentaal.
De toespraak van de Nederlandse vorstin gaat zowel over gebeurtenissen in kleinere, huiselijke kring als over zaken die in de grotere kring van de Nederlandse maatschappij spelen. Op dit laatste ligt meer de nadruk.
In de toespraak van de Britse koningin lijkt de kleine kring van familie en vrienden meer centraal te staan, hoewel de blik naar de maatschappij niet ontbreekt. Maar het multiculturele aspect komt hier minder duidelijk naar voren.
Nog even wat jaartallen: koningin Beatrix is koningin sinds 1980, koningin Elizabeth II aanvaardde haar ambt in 1952.
De doventolk vind ik een prima service bij de Engelse toespraak; wat wordt er op dit gebied in Nederland gedaan?
De volledige teksten van de toespraken van 2007 kunt u via de in de noten vermelde websites raadplegen. De teksten van kersttoespraken uit eerdere jaren zijn hier ook te vinden.
Hiermee sluit ik dit vergelijkend onderzoekje af, zonder de pretentie van volledigheid!
* De volledige tekst van de kersttoespraak 2007 is te vinden op: http://www.koninklijkhuis.nl/index.jsp
** De volledige tekst van de kersttoespraak 2007 is te vinden op:
No comments:
Post a Comment